کتاب «اخبار مکه» اثر محمد بن عبدالله ازرقی با ترجمه محمود مهدوی دامغانی از جمله آثاریاست که هیچ طالب علمی از آن بی نیاز نیست و افرادی مانند هانری فردینان وستنفیلد، خاورشناس شهیر آلمانی بر اعتبار و اهمیت این اثر صحه گذاشتهاند.
با توجه به این که مکه مهبط وحی الهی است و بر اثر دعای حضرت ابراهیم دلهای گروهی از مردم همواره شیفته آن بوده و خواهد بود و فریضه حج در آن شهر انجام میگیرد، از قرن دوم هجری گروهی از دانشمندان همچون واقدی، مدائنی و زبیربنبکار درباره مکه و اخبار آن کتابهایی تالیف کردهاند که در مقدمه مرحوم رشدی صالح در کتاب «الفهرست ابنندیم» ملاحظه میشود. اما همان طور که رشدی صالح مصصح کتاب در مقدمه خود نوشته است از آثار ارزنده قرن دوم و سوم تاکنون کتاب «اخبار مکه» ابوالولید ازرقی (م. حدود 250 هـ . ق.) به دست آمده و مکرر چاپ شده است. ابن ندیم در «الفهرست» نام این کتاب را «کتاب مکه و اخبارها و جبالها و اودیتها» ثبت کرده است.
رشدی صالح ملحس ــ محقق كتاب ــ در مقدمهای که بر این اثر نگاشته معتقد است ازرقی در تدوین کتاب خود برای خویش راهی آسان و روشی سلیس برگزیده است و آن را به ابواب و مباحثی تقسیم کرده است و با ذکر سلسله اسناد پیوسته آراسته است. این کتاب برای دانشجویان تاریخ، جغرافیا و ادب و مسائلی که برای آنها مهم است پرفیض و ما معتقدیم که ازرقی از مولفان گزیدهای است که مسلمانان و اعراب از آنان در موارد بسیار از معلومات پراکنده و کهن (اطلاعات عمومی) استفاده کردهاند و در کتاب او اطلاعات بسیاری نهفته است که جوینده در کتابی دیگر نمییابد و کتاب او از نخستین مصادر گرانبهایی است که هیچ طالب علمی از آن بینیاز نیست.